فهرست عناوین این مقاله
خارش مقعد
خارش مقعد احساس خارش طولانی مدت یا لحظه ای , همراه با سوزش در ناحیه مقعد است.
این خارج گاهی فرد را مضطرب می کند و بیمار از مطرح کردن مشکل خود خجالت می‌کشد!
خارش مقعد وضعیتی است كه در آن يک احساس ناخوشايند در پوست اطراف مقعد ايجاد میشود و شخص تمايل به رفع خارش پيدا می‌كند.
تحريک جزئی پوست منجر به خارش مقعد میشود و اگر ادامه يابد پوست آسيب ميبيند و محل خارش بزرگتر و سوزش بيشتر میشود.
خاراندن مكرر باعث میشود تا شخص بیشتر بخواهد محل را خارش دهد و اين خود مشكل را بدتر می‌كند.
انواع خارش
خارش مقعد به دسته اولیه و ثانویه طبقه بندی میشود.
حالت اولیه
خارش به دلیل وجود یک بیماری یا مشکل دیگر نیست.
خارش اوليه طی يک سيستم طبقه بندی شده است که به شرح زیر است :
- مرحله صفر : حاكی از پوست نرمال است
- مرحله یک : پوست ملتهب و قرمز
- مرحله دو : پوست ضخيم شده
- مرحله سه : پوست ضخيم با لبه های تيز و زخم شده
حالت ثانويه
یک علت زمینه ای قابل تشخیص وجود دارد که درمان آن مشخص است.
علت خارش مقعد
خارش مقعد ممکن است دلایل زیادی داشته باشد ، علت خارش مقعد در بسياری از مشكلات آنوركتال عمومی است و عواملی مانند بیماری های گوارشی و اختلالات مقعدی، عفونت ها، تعریق زیاد ، لباس تنگ و… منجر به آن خواهد شد
از دلایل خارش مقعد می‌توان به موارد زیر اشاره کرد :
بهداشت و لوازم بهداشتی
شستشوی زیاد یا کم ناحیه مقعد می‌تواند باعث تحریک آن شود و استفاده مداوم از صابون‌ها می‌تواند پوست ناحیه مقعد را تحریک کند و در بروز خارش موثر است.
اختلالات مقعدی
از اختلالات مقعدی می‌توان به شرایطی مانند:
- بواسیر یا هموروئید
- فیستول مقعدی
- شقاق مقعدی
- آبسه مقعدی
- پروکتیت و سرطان مقعد اشاره کرد.
بی اختیاری روده
این وضعیت می‌تواند در اثر تماس طولانی مدت با مدفوع کنترل رطوبت و باکتری ها را در ناحیه مقعد کنترل نکند و باعث تحریک آن شود.
رطوبت و تعریق مقعد
از ديگر عوامل خارش مقعد می‌توان به رطوبت ناشی از عرق يا مدفوع يا ترشحات اشاره كرد.
بارداری
معمولا خارش مقعدی که در دوران بارداری خود را نشان می‌دهد ناشی از یبوست ، شقاق مقعدی یا فیشر و بواسیر است.
شرایط و ضعف سیستمی بدن
بیماری هایی مانند کم‌خونی، دیابت، بیماری التهابی روده ، بیماری گوارشی کرون، بیماری کولیت اولسراتیو، یرقان، لوسمی، لنفوم، بیماریهای خود ایمنی و بیماری تیروئید میتوانند باعث خارش مقعد شوند.
بیماری های پوستی
بیمای های پوستی نظیر درماتیت ایدیوپاتیک، اگزما، اسکارهای کلوئیدی ، پسوریازیس ، درماتيت سبورئيک ، درماتيت آتوپيک ، درماتيت تماسی ، پلانوس ليچن ، سيمپلكی ليچن ، اسكلروز ليچن می‌تواند باعث خارش مقعد شوند.
انواع عفونت ها
عفونت‌های مقاربتی و آمیزشی مانند زگیل تناسلی می‌تواند منجر به خارش مقعد شوند و عفونت‌های قارچی و عفونت‌های باکتریایی و انگلی نیز موثر هستند.
داروها
دارو ها میتوانند در این امر تاثیر گذار باشد ، خارش مقعد می‌تواند یک عارضه جانبی ناشی از شیمی درمانی با دارو های کلشی سین، نئومایسین و کورتیکواستروئید ها باشد.
غذاها
برخی از غذاها ممکن است در این امر تاثیر گذار باشد مثل مصرف لبنیات، الکل، گوجه فرنگی و غذاهای حاوی کافئین، فلفل و ادویه زیاد در تحریک مقعد به خصوص هنگام دفع مدفوع موثر است.
پیشگیری از خارش مقعد
سبک زندگی افراد و ترک عادات مضر در این مسیر بسیار تاثیر گذار خواهد بود شما با رعایت چند نکته میتوانید از این عارضه دور بمانید.
- رژیم غذایی سالم و فیبر دار
- انجام ورزش و داشتن تحرک
- پوشیدن لباس های نخی و گشاد
- پرهیز از استفاده از صابون های عطری
- تمیز و خشک نگه داشتن ناحیه مقعد
- تصحیح عادات بهداشتی مانند خودداری از خراشیدن
درمان خارش مقعد
روش های مختلفی برای درمان وجود دارد معملا نحوه درمان خارش مقعد به علت آن بستگی دارد.
ممکن است مصرف کرم‌های ضد خارش موثر باشد و یا علت بیمای هموروئید باشد که نیاز به درمان پیشرفته تر است ، میتوانید در ابتدا از روش های خانگی استفاده کنید و اگر موثر نبود از گزینه های دیگر استفاده کنید.
درمان خانگی
بهت است قبل از انجام دادن هر اقدامی با پزشک مشورت کنید.
- مصرف مواد غذایی حاوی فیبر و رژیم غذایی فیبر دار و مصرف میوه و سبزیجات
- مصرف مایعات به اندازه کافی
- حمام سیتز
- استفاده از وازلین ، کرم یا پماد نرم‌کننده برای رفع خشکی یا اگزما ناحیه مقعد
- اجتناب از خوردن غذاهای ادویه‌دار
- تمیز نگهداشتن ناحیه مقعد
- دفع به موقع مدفوع و ادرار
- اجتناب از مصرف صابون های معطر
- استفاده از پودر بچه بدون عطر
- پوشیدن لباس زیر نخی گشاد
- اجتناب از زور زدن هنگام اجابت مزاج
- اجتناب از خاراندن و خراشیدن پوست مقعد
- جلوگیری از تعریق شدید ناحیه مقعد
- شستشو مقعد با آب گرم و خشک کردن آن با دستمال نخی تمیز
- خیس کردن گلوله های پنبه ای در آب سرد و قرار دادن آن ها در ناحیه مقعد
درمان دارویی
قبل از انجام هر اقدامی چه درمان خانگی و چه استفاده از دارو یا پمادی با پزشک مشورت کنید و تحت تجویز او دارو را مصرف کنید زیرا ممکن است عدم راهنمایی پزشک برای شما عوارض جبران ناپذیری داشته باشد.
پماد و داروهایی که میتوانید در این زمینه استفاده کنید عبارت است از :
- کورتیکواستروئیدها
- کرم‌های مختص بیماری هموروئید مانند هیدروکورتیزون
- پمادهای تسکین‌دهنده مانند بیسموت ساب گالات یا اکسید روی
- نرم کننده‌ها و کرم‌های پوشش‌دهنده مانند ژل هیدروکسید آلومینیوم و گلیسیرین
